Đức Giáo hoàng Lêô XIV sẽ ban hành một văn kiện mới về nền giáo dục Công giáo và công bố Thánh Gioan Henry Newman là đồng bổn mạng của nền giáo dục Công giáo.
Tin ZENIT / Rôma, ngày 24 tháng 10 năm 2025
Vào ngày 28 tháng 10 tới đây, đúng sáu mươi năm kể từ khi công bố Tuyên ngôn Gravissimum Educationis của Công đồng Vaticanô II, Đức Thánh Cha Lêô XIV sẽ ban hành một văn kiện mới về nền giáo dục Công giáo. Thông tin này được Đức Hồng y José Tolentino de Mendonça, Tổng trưởng Bộ Văn hóa và Giáo dục của Tòa Thánh, chính thức xác nhận.
Trong buổi họp báo ngày 22 tháng 10, Đức Hồng y mô tả văn kiện sắp được công bố như “một cuộc tưởng niệm và đồng thời là một sự canh tân” – một nhịp cầu nối giữa tầm nhìn của Công đồng và những thách đố của thời đại hiện nay, vốn bị chi phối bởi sự phân mảnh, tình trạng bão hòa kỹ thuật số và khủng hoảng luân lý.
Văn kiện sẽ được công bố trong khuôn khổ Năm Thánh của Thế Giới Giáo Dục, diễn ra tại Rôma từ 27 tháng 10 đến 1 tháng 11, với sự tham dự của hơn 20.000 người đại diện cho 124 quốc gia. Sự kiện này nhằm tôn vinh cam kết bền bỉ của Giáo hội đối với sứ mạng giáo dục, từ lớp học giáo xứ cho đến giảng đường đại học, đồng thời tái khám phá chiều sâu thiêng liêng của việc học trong một thời đại thường chỉ đo lường tri thức bằng tính hữu dụng của nó.
Một trong những cử chỉ biểu tượng sâu sắc nhất trong giai đoạn mới này là quyết định của Đức Thánh Cha: tuyên bố Thánh Gioan Henry Newman là đồng bổn mạng của nền giáo dục Công giáo, cùng với Thánh Tôma Aquinô.
Ngoài ra, vào ngày 1 tháng 11, Thánh Newman – vị thần học gia, triết gia và người trở lại Công giáo người Anh thế kỷ XIX – sẽ được tôn phong là Tiến sĩ Hội Thánh, gia nhập hàng ngũ những vị đã góp phần định hình chiều sâu trí tuệ và tâm linh của Giáo hội qua các thời đại.
Đức Hồng y Tolentino khẳng định việc chọn Thánh Newman “không phải là ngẫu nhiên”: cuộc đời và tư tưởng của ngài là một suy niệm liên lỉ về mối hiệp nhất giữa đức tin và lý trí, đồng thời ngài xác tín rằng “tri thức không có lương tâm sẽ dẫn đến trống rỗng” — một lời cảnh tỉnh vang vọng trong một thế giới đang chật vật dung hòa thông tin với khôn ngoan.
Ngài nói thêm:
“Newman hiểu rằng đại học, cũng như Giáo hội, không phải là một ‘nhà máy sản xuất tri thức’, nhưng là một cộng đoàn nơi chân lý trở nên mang tính cá vị, tương quan và biến đổi đời sống con người.”
Tuyên ngôn Gravissimum Educationis, được công bố ngày 28 tháng 10 năm 1965, là một trong những văn kiện ngắn gọn nhưng có tầm nhìn tiên phong nhất của Công đồng Vaticanô II. Văn kiện này khẳng định quyền được giáo dục của mọi người, bảo vệ quyền tự do của cha mẹ trong việc chọn lựa nền giáo dục cho con cái, và nhấn mạnh rằng các cơ sở giáo dục Công giáo phải hướng đến việc đào tạo con người toàn diện, chứ không chỉ đơn thuần là việc truyền đạt tín lý.
Theo Đức Hồng y Tolentino, văn kiện mới của Đức Thánh Cha Lêô XIV sẽ mở rộng và tái diễn tầm nhìn ấy trong bối cảnh của thế kỷ XXI, khi nền giáo dục ngày nay vừa được phổ cập hơn bao giờ hết, vừa trở nên mong manh hơn bao giờ hết.
Văn kiện viết:
“Những biến đổi nhanh chóng và sâu sắc của thời đại này khiến trẻ em, thiếu niên và người trẻ phải đối diện với những tổn thương chưa từng có. Không đủ để chỉ bảo tồn những gì đang có; chúng ta phải tái khởi hành.”
Sứ điệp của Đức Thánh Cha, theo Đức Hồng y, mời gọi tái khám phá bản chất của trường học như là những “cộng đoàn giáo dục” – nơi tri thức được gắn liền với ý nghĩa, năng lực đi đôi với trách nhiệm, và đức tin hòa nhập vào đời sống.
Đây là một lời mời gọi vượt ra ngoài những tiêu chuẩn đo lường khô cứng, để tái tìm lại linh hồn của giáo dục như một sứ mạng nhân bản và thiêng liêng.
Trong một thế giới nơi trí tuệ nhân tạo có thể sao chép thông tin nhưng không thể sản sinh khôn ngoan, và nơi giáo dục ngày càng bị thương mại hóa, sáng kiến của Đức Thánh Cha Lêô XIV là một lời khẳng định mạnh mẽ rằng nền giáo dục Công giáo phải luôn là không gian của cuộc gặp gỡ — nơi con người học không chỉ cách suy nghĩ, mà còn lý do để suy nghĩ.
Việc công bố văn kiện vào thời điểm này mang ý nghĩa sâu xa: Mạng lưới giáo dục Công giáo vẫn là một trong những hệ thống lớn nhất thế giới, phục vụ hàng chục triệu học sinh trong hàng ngàn cơ sở giáo dục. Tuy nhiên, nhiều trường học và đại học Công giáo đang đối diện với những thách đố căn bản: làm sao giữ vững căn tính đức tin trong một môi trường thế tục hóa, làm sao thực hiện tinh thần bao gồm mà không đánh mất chiều sâu tôn giáo, và làm sao nói cách xác tín với các thế hệ đang mất niềm tin nơi các cơ chế truyền thống.
Bằng việc trở lại với ánh sáng của Công đồng Vaticanô II, văn kiện mới không tìm cách hoài niệm quá khứ, nhưng mở ra một con đường canh tân, được hướng dẫn bởi can đảm và trung tín.
Đức Hồng y Tolentino đã tóm kết tinh thần ấy bằng một hình ảnh súc tích:
“Giá trị của Gravissimum Educationis không bị đóng băng trong thời gian — nó vẫn là chiếc la bàn chỉ hướng cho tương lai.”
Nếu Thánh Tôma Aquinô đã đặt nền tảng cho tư tưởng thần học Công giáo, và Thánh Gioan Henry Newman đã khắc họa lương tâm hiện đại của Giáo hội, thì cử chỉ của Đức Thánh Cha Lêô XIV hôm nay muốn hiệp nhất hai di sản ấy cho thế giới đương đại: một tổng hợp giữa minh triết và lòng nhân, giữa trí tuệ và đức tin.
Chưa có Đánh giá/Bình luận nào được đăng.
Hãy trở thành người đầu tiên đóng góp nội dung cho Bài viết này.
