Vatican sẽ công bố văn kiện tín lý mới về vai trò của Đức Maria trong công cuộc cứu độ

Hannah Brockhaus - Ngày 30 tháng 10 năm 2025

Bộ Giáo lý Đức tin của Vatican hôm thứ Năm thông báo rằng ngày 4 tháng 11 tới đây, Tòa Thánh sẽ công bố một văn kiện về các tước hiệu của Đức Trinh Nữ Maria liên quan đến “sự cộng tác của Mẹ trong công trình cứu độ”.

Đóng góp của Đức Maria vào ơn cứu độ nhân loại – đặc biệt là tước hiệu “Đồng Công Cứu Chuộc” (Corredentora) – từ lâu đã là chủ đề gây tranh luận trong thần học. Những người ủng hộ mong muốn Tòa Thánh tuyên tín điều này như một tín điều, trong khi những người phản đối cho rằng tước hiệu ấy phóng đại vai trò của Đức Maria và có thể làm tổn hại đến nỗ lực hiệp nhất với các hệ phái Kitô khác.

Hồng y Víctor Manuel Fernández, Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, sẽ trình bày văn kiện giáo lý mới có tựa đề Mater Populi Fidelis (“Người Mẹ trung tín của Dân Chúa”) tại Trụ sở Dòng Tên ở Rôma.

Ngài từng tiết lộ với các nhà báo vào tháng Bảy rằng Bộ đang soạn thảo một văn bản liên quan đến “nhiều chủ đề về Đức Maria”, nhưng không cho biết chi tiết.

Tham dự buổi ra mắt ngày 4 tháng 11 còn có cha Matteo Armando, Thư ký của Phân bộ Giáo lý, và cha Maurizio Gronchi, chuyên gia tư vấn của Bộ và là giáo sư Kitô học (ngành nghiên cứu về con người, bản tính và sứ mạng của Đức Kitô) tại Đại học Giáo hoàng Urbaniana ở Rôma.

Những quan điểm khác nhau của các Giáo hoàng về tước hiệu “Đồng Công Cứu Chuộc”

Trong suốt thế kỷ qua, các Giáo hoàng đã bày tỏ lập trường đa dạng về việc sử dụng tước hiệu “Đồng Công Cứu Chuộc” dành cho Đức Maria.

Năm 2017, Hiệp hội Đức Mẹ Quốc tế đã gửi thỉnh nguyện lên Đức Giáo hoàng Phanxicô, xin công bố chính thức tước hiệu “Đức Maria là Đấng Đồng Công với Chúa Giêsu, Đấng Cứu Chuộc”. Đây là một trong nhiều thỉnh nguyện tương tự được gửi lên Vatican trong thế kỷ qua.

Tuy nhiên, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhiều lần bày tỏ sự dè dặt đối với danh xưng này. Trong buổi tiếp kiến chung ngày 24 tháng 3 năm 2021, ngài nhắc rằng: “Dù Kitô hữu luôn gán cho Đức Maria nhiều tước hiệu đẹp, nhưng ta không được quên rằng chỉ có Đức Kitô là Đấng Cứu Chuộc duy nhất; Đức Maria được trao cho chúng ta làm Mẹ, chứ không phải là nữ thần, cũng không phải là đồng cứu chuộc.”

Trước đó, khi còn là Hồng y Joseph Ratzinger (sau này là Đức Bênêđictô XVI), ngài cũng khẳng định vào năm 2000 rằng tước hiệu “Đồng Công Cứu Chuộc” không có nền tảng rõ trong Kinh Thánh và có thể gây hiểu lầm về vai trò duy nhất của Đức Kitô trong công cuộc cứu độ. Tuy vậy, một số tín hữu vẫn nhận thấy nơi triều đại của ngài sự cởi mở hơn với lòng sùng kính Đức Mẹ, dù ngài chưa bao giờ dùng chính thức tước hiệu ấy.

Ngược lại, Thánh Gioan Phaolô II đã công khai dùng danh xưng “Corredentora” ít nhất sáu lần trong triều đại của ngài, khơi dậy vào thập niên 1990 niềm hy vọng về việc sớm tuyên bố tín điều này.

Tước hiệu “Đồng Công Cứu Chuộc” có nguồn gốc từ thế kỷ X, khi một số kinh cầu Đức Mẹ đã gọi Mẹ là Redemptrix (Đấng Cứu Chuộc) cùng với Con Mẹ. Đến thế kỷ XV, tiền tố “co-” được thêm vào để phân biệt rằng Đức Maria không phải là Đấng Cứu Chuộc, mà là người cộng tác cách độc nhất trong công trình cứu độ.

Thuật ngữ này được Tòa Thánh công nhận chính thức lần đầu tiên vào năm 1908, khi Thánh Bộ Nghi lễ dùng trong một sắc lệnh nâng hạng lễ “Bảy Sự Thương Khó của Đức Maria”.

Từ đó đến nay, thuật ngữ này nhiều lần được nhắc đến trong huấn quyền của Hội Thánh, kể cả trong Công đồng Vaticanô II – nơi cuối cùng đã không đưa tước hiệu ấy vào hiến chế tín lý Lumen Gentium, dù vẫn khẳng định vai trò đặc biệt của Đức Maria trong mầu nhiệm cứu độ.