Tại Sao Chúa Kitô Không Cho Phép Hội Thánh Truyền Chức Linh Mục Cho Phụ Nữ

Larry Chapp

Bình luận: Từ Đức Gioan Phaolô II đến Đức Phanxicô, các Đức Giáo hoàng đã khẳng định rõ ràng rằng Hội Thánh không có quyền truyền chức linh mục cho phụ nữ. Tuy nhiên, vẫn có những người tiếp tục khơi lại một giáo huấn đã được xác quyết dứt khoát.

Tờ The Tablet — tạp chí Công giáo quốc tế theo khuynh hướng tự do — cho rằng việc bổ nhiệm nữ Tổng Giám mục Canterbury đầu tiên trong Giáo hội Anh giáo là cơ hội thuận tiện để Giáo hội Công giáo “xem xét lại” vấn đề phong chức linh mục cho phụ nữ. Trong một bài viết ngắn, chủ yếu là cuộc phỏng vấn với linh mục Dòng Tên người Ireland, cha Gerry O’Hanlon, tác giả không giấu được sự bực bội của mình trước hiện trạng giáo huấn của Giáo hội, và thẳng thắn bày tỏ ước mong rằng Hội Thánh “hãy thôi quanh co, mà thực hiện một cuộc duyệt xét công bằng và cởi mở đối với giáo huấn hiện hành.”

Qua những nhận định ấy, cha O’Hanlon cho rằng nền tảng thần học của giáo huấn hiện nay là thiếu vững chắc, và từ đó kết luận rằng việc không phong chức cho phụ nữ là một “tai tiếng” tương tự như khi Hội Thánh xưa kia từng dung túng cho chế độ nô lệ.

Ngài trích dẫn kết luận của Ủy ban Kinh Thánh Giáo hoàng trong thập niên 1970, cùng quan điểm của thần học gia danh tiếng Karl Rahner, cho rằng: “Ủy ban Kinh Thánh Giáo hoàng đã nhận định rằng không có chứng cứ Kinh Thánh nào minh chứng việc loại trừ phụ nữ khỏi tác vụ thánh. Karl Rahner lập luận rằng gánh nặng chứng minh thuộc về Giáo hội — và cho đến nay, gánh nặng đó chưa được chu toàn.”

Bản thân bài viết ấy không có gì đặc biệt, chỉ là một trong nhiều tiếng nói tương tự trên các ấn phẩm Công giáo tự do. Tuy nhiên, nó cho thấy rằng nơi tâm trí của nhiều tín hữu — có lẽ cả phần đông trong nền văn hóa Tây phương hiện đại — vấn đề này vẫn bị coi là chưa ngã ngũ.

1. Chúa Kitô Không Trao Cho Hội Thánh Quyền Truyền Chức Cho Phụ Nữ

Nhưng làm sao điều đó có thể đúng được? Há chẳng phải Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã khép lại dứt khoát vấn đề này trong tông thư Ordinatio Sacerdotalis (1994) sao?

Ngài viết:

“Để loại bỏ mọi nghi ngờ về một vấn đề trọng đại, liên quan đến chính cấu trúc thần linh của Hội Thánh, chiếu theo thừa tác vụ xác nhận anh em trong đức tin (x. Lc 22,32), tôi tuyên bố rằng: Hội Thánh không có quyền nào để ban bí tích Truyền Chức Thánh cho phụ nữ, và phán quyết này phải được mọi tín hữu Hội Thánh giữ cách dứt khoát.”

Thánh Gioan Phaolô II dựa trên hai nền tảng chính:

1. Hội Thánh phải trung thành với gương của chính Chúa mình, Đấng đã chọn chỉ những người nam làm Tông đồ;

2. Và phù hợp với đó, truyền thống không gián đoạn của Hội Thánh luôn chỉ truyền chức linh mục cho nam giới.

Ngài cũng nhấn mạnh rằng quyết định này đã được các văn kiện giáo hoàng hiện đại xác nhận lại. Đồng thời, ngài bác bỏ dứt khoát quan điểm cho rằng việc không phong chức cho phụ nữ đồng nghĩa với việc xem họ thấp kém hơn trong chương trình cứu độ.

Ngài nêu rõ:

“Việc Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Thiên Chúa và Mẹ Hội Thánh, không lãnh nhận sứ mạng Tông đồ hay chức tư tế thừa tác, cho thấy rõ ràng rằng việc không truyền chức cho phụ nữ không thể hiểu như một sự hạ thấp phẩm giá hay kỳ thị đối với họ. Trái lại, đó là sự trung thành với kế hoạch khôn ngoan của Thiên Chúa là Chúa Tể muôn loài.”

Thế nhưng, chính những lập luận này lại bị những người ủng hộ phong chức cho phụ nữ bác bỏ, cho rằng chúng “không đủ sức thuyết phục” và thể hiện một thứ “thần học quanh co,” như cách nói của cha O’Hanlon.

2. Chúa Kitô Ban Cho Hội Thánh Quyền Giảng Dạy, Không Phải Quyền Đổi Thay Mặc Khải

Trước hết, những người chống đối thường không quan tâm đến nền tảng giáo hội học (ecclesiology) của giáo huấn ấy. Họ gạt bỏ uy quyền giáo huấn của Đức Gioan Phaolô II, coi đó là một sai lầm, nên tự cho phép mình bất đồng mà không cần biện minh. Họ cũng không màng đến đặc tính “bất khả sai lầm” của Hội Thánh, và xem mọi giáo huấn không được tuyên bố “vô ngộ” như điều có thể tranh luận lại mãi.

Thực tế, việc đòi truyền chức cho phụ nữ chỉ là một phần trong toàn bộ khuynh hướng muốn “xét lại” nhiều tín điều và luân lý của Giáo hội. Chúng ta thấy rõ điều đó khi vị nữ Tổng Giám mục Canterbury, bà Sarah Mullally, công khai ủng hộ phá thai và có lập trường rất tự do về luân lý giới tính — điều mà cha O’Hanlon lại không nhắc đến.

Vấn đề, do đó, không chỉ là việc phong chức cho phụ nữ, mà là một cái nhìn toàn diện về Hội Thánh, nơi thẩm quyền Tông đồ bị thay thế bằng một “câu lạc bộ tranh luận” bất tận.

Cha O’Hanlon cho rằng thần học của Hội Thánh nông cạn; nhưng chính lập luận của ngài lại cho thấy một cách hiểu rất hời hợt về quyền giáo huấn. Nếu mọi giáo huấn không “vô ngộ” đều có thể bị phản đối, thì Hội Thánh sẽ chẳng bao giờ có được sự xác tín hay sự hiệp nhất.

Chính vì thế, Chúa Kitô đã lập Hội Thánh trên nền tảng các Tông đồ, và ban cho Hội Thánh quyền giáo huấn có uy quyền — không phải để “cấm đoán,” mà để bảo vệ chân lý khỏi bị tan biến giữa muôn vàn ý kiến chủ quan.

3. Chính Chúa Kitô, Chứ Không Phải Hội Thánh, Đã Thiết Lập Chức Linh Mục Chỉ Dành Cho Nam Giới

Các lập luận của Đức Gioan Phaolô II hoàn toàn không nông cạn như những người phản đối thường nghĩ. Việc Chúa Giêsu chọn chỉ các Tông đồ nam không thể coi là chuyện ngẫu nhiên hay chịu ảnh hưởng văn hóa.

Trong khi các tôn giáo ngoại giáo đương thời đều có nữ tư tế, thì cả Do Thái giáo lẫn Chúa Giêsu đều không chọn phụ nữ vào chức tư tế. Điều đó hoặc chỉ là thiên kiến văn hóa, hoặc là một quyết định thần học sâu xa mang ý nghĩa cứu độ.

Nhưng khi đọc Tin Mừng, ta thấy Chúa Giêsu chưa từng hành động theo áp lực văn hóa. Trái lại, Ngài thường vượt qua mọi giới hạn xã hội, đặc biệt trong cách đối xử với phụ nữ. Do đó, việc Ngài vẫn chỉ chọn nam giới làm Tông đồ hẳn mang một ý nghĩa bí tích và mặc khải sâu xa, mà Hội Thánh sơ khai đã luôn tôn trọng và gìn giữ.

4. Quyết Định Của Chúa Kitô Phù Hợp Với Bản Tính Con Người Và Mầu Nhiệm Bí Tích

Cuối cùng, cần nhớ rằng Đức Gioan Phaolô II không ban hành tông thư này trong khoảng trống thần học. Toàn bộ thần học thân xác (theology of the body) của ngài là một suy tư sâu sắc về ý nghĩa bí tích của thân xác con người, nam và nữ.

Chúng ta không phải là những người theo thuyết ngộ đạo — coi thân xác là vô nghĩa. Trong truyền thống Hội Thánh, thân xác giới tính của chúng ta mang ý nghĩa biểu tượng và bí tích, nhất là trong mầu nhiệm “Hiền thê – Lang quân” giữa Chúa Kitô và Hội Thánh.

Tư cách nam giới của Chúa Giêsu không phải là điều ngẫu nhiên, mà mang giá trị biểu tượng và bí tích. Việc phủ nhận điều ấy, coi giới tính chỉ là yếu tố phụ thuộc, chính là đánh mất chiều sâu thần học của Mầu nhiệm Nhập Thể.

Do đó, khi Hội Thánh trung thành với kế hoạch của Chúa Kitô, không phải là Hội Thánh “kỳ thị,” nhưng là Hội Thánh tôn trọng trật tự mầu nhiệm mà chính Thiên Chúa đã thiết lập.

Tôi hoàn toàn xác tín rằng: Chúa Kitô không trao cho Hội Thánh quyền thay đổi điều Người đã thiết định, nhưng ban cho Hội Thánh quyền trung thành và bảo vệ chân lý ấy cho tới muôn đời.

https://www.ncregister.com/commentaries/chapp-womens-ordination

Tác giả: Larry Chapp nhận bằng tiến sĩ Thần học tại Đại học Fordham vào năm 1994, với chuyên ngành về thần học của Hans Urs von Balthasar. Ông đã giảng dạy thần học trong 20 năm tại Đại học DeSales, gần Allentown, bang Pennsylvania, trước khi nghỉ hưu sớm để cùng vợ là bà Carmina và người bạn – cũng là học trò cũ – linh mục John Gribowich, thành lập Nông trại Dorothy Day Catholic Worker gần Wilkes Barre, Pennsylvania.

Là tác giả của nhiều sách và bài viết thần học, ông cũng là người sáng lập và biên tập chính của trang blog Gaudiumetspes22.com, chuyên chia sẻ các suy tư thần học và bình luận Công giáo đương đại.