Diễn từ của Đức Thánh Cha gửi Tổng thống Erdogan ngay khi ngài đặt chân đến Thổ Nhĩ Kỳ
Bài diễn văn của Đức Thánh Cha trong cuộc gặp với Giới chức lãnh đạo, Xã hội dân sự và Ngoại giao đoàn
(27/11/2025 – ZENIT)
Thưa Ngài Tổng thống,
Kính thưa Quý vị Lãnh đạo,
Kính thưa các thành viên Ngoại giao đoàn,
Quý bà và quý ông,
Xin chân thành cảm ơn vì sự đón tiếp nồng hậu dành cho tôi!
Tôi rất vui mừng khi bắt đầu những Chuyến Tông du của Triều đại Giáo hoàng mình bằng việc viếng thăm đất nước của quý vị, bởi vì vùng đất này gắn liền cách khăng khít với cội nguồn của Kitô giáo, và hôm nay vẫn đang mời gọi con cái Abraham cũng như toàn thể nhân loại bước vào một tình huynh đệ biết nhận ra và trân trọng sự khác biệt.
Vẻ đẹp thiên nhiên nơi đây nhắc nhở chúng ta bảo vệ công trình tạo dựng của Thiên Chúa. Và sự phong phú về văn hóa, nghệ thuật, tâm linh của các vùng đất mà quý vị đang cư ngụ cũng nói với chúng ta rằng: khi các thế hệ, truyền thống và tư tưởng khác nhau gặp gỡ nhau, những nền văn minh lớn được hình thành, nơi phát triển và khôn ngoan được liên kết nên một.
Dĩ nhiên đúng là: lịch sử nhân loại chất chứa bao thế kỷ xung đột, và thế giới hôm nay vẫn bị chao đảo bởi những tham vọng và chọn lựa chà đạp công lý và hòa bình. Thế nhưng, trước các thách đố, việc là một dân tộc có quá khứ vĩ đại lại vừa là hồng ân, vừa là trách nhiệm.
Biểu tượng cây cầu bắc qua eo biển Dardanelles, được chọn làm logo cho chuyến tông du này, đã diễn tả cách hùng hồn vai trò đặc biệt của Thổ Nhĩ Kỳ. Quốc gia của quý vị có một vị trí quan trọng đối với hiện tại và tương lai của Địa Trung Hải, và của thế giới, nhất là khi biết trân trọng sự đa dạng nội tại của mình.
Trước khi nối liền châu Á và châu Âu, Đông và Tây, cây cầu ấy trước hết kết nối chính Thổ Nhĩ Kỳ, liên kết các vùng miền khác nhau, và nhờ thế làm cho đất nước trở thành một “ngã ba của các nhạy cảm”. Trong bối cảnh như vậy, đồng nhất hóa sẽ chỉ là một sự nghèo nàn. Một xã hội chỉ thực sự sống động khi có sự đa dạng, vì chính những chiếc cầu nối các con người lại với nhau mới làm nên một xã hội văn minh.
Hôm nay, nhiều cộng đồng nhân loại bị chia rẽ và xé nát bởi những cực đoan, dẫn đến phân mảnh. Trong hoàn cảnh ấy, tôi xin bảo đảm rằng: người Kitô hữu mong muốn đóng góp tích cực cho sự hiệp nhất của đất nước quý vị. Họ là – và họ cảm thấy mình là – một phần của căn tính Thổ Nhĩ Kỳ, điều mà thánh Gioan XXIII rất trân trọng; ngài được quý vị gọi là “Vị Giáo hoàng Thổ Nhĩ Kỳ”, vì tình bằng hữu sâu đậm đã gắn bó ngài với dân tộc này.
Ngài từng là Giám quản Tông tòa miền Istanbul và Khâm sứ Tòa Thánh tại Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp từ năm 1935–1945, và đã không ngừng làm việc để người Công giáo không tự tách mình khỏi tiến trình phát triển của nền Cộng hòa mới. Ngài từng viết rằng người Công giáo – thuộc các nghi lễ Latinh, Armenia, Hy Lạp, Canđê, Syria… – thường xem mình là một thiểu số khiêm tốn giữa một thế giới rộng lớn mà mình ít tiếp xúc. Rồi ngài nhận xét:
“Chúng ta thích phân biệt mình với những người không cùng đức tin: anh em Chính thống, Tin Lành, Do Thái, Hồi giáo… Dường như hợp lý khi ai nấy chỉ lo việc của mình… Nhưng trong ánh sáng Tin Mừng và các nguyên tắc Công giáo, đó là một lập luận sai lầm.”
Từ đó đến nay, nhiều bước tiến đã được thực hiện trong Giáo Hội và trong xã hội Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, những lời ấy vẫn vang vọng mạnh mẽ trong thời đại này, tiếp tục truyền cảm hứng cho một tinh thần gặp gỡ chân thật hơn – điều mà Đức Giáo hoàng Phanxicô gọi là “văn hóa gặp gỡ”.
Từ chính trái tim Địa Trung Hải, ngài đã chống lại “toàn cầu hóa của sự dửng dưng”, kêu gọi chúng ta cảm nhận nỗi đau của người khác và lắng nghe tiếng kêu của người nghèo và của trái đất. Ngài thúc đẩy chúng ta hành động với lòng cảm thương, phản chiếu chính Thiên Chúa là Đấng “từ bi và nhân hậu, chậm bất bình và rất mực khoan dung” (Tv 103,8).
Biểu tượng cây cầu còn hữu ích ở một phương diện khác: Thiên Chúa, khi tỏ mình ra, đã xây một cây cầu giữa trời và đất, để biến đổi trái tim chúng ta trở nên giống trái tim Người. Đó là một “cầu treo” rộng lớn đến mức dường như thách thức các định luật vật lý.
Tình yêu cũng vậy: vượt ra ngoài đời sống riêng tư, nó còn có một chiều kích công khai và xã hội. Công lý và lòng thương xót thách thức não trạng “mạnh được yếu thua”, và mời gọi chúng ta lấy tình liên đới và lòng nhân ái làm tiêu chuẩn cho sự phát triển chân thật.
Vì thế, tại một xã hội như Thổ Nhĩ Kỳ, nơi tôn giáo giữ vai trò hữu hình, thật thiết yếu để tôn trọng phẩm giá và tự do của mọi con cái Thiên Chúa – nam cũng như nữ, công dân bản địa hay người ngoại quốc, người nghèo hay người giàu.
Chúng ta đều là con cái Thiên Chúa – và điều này có hệ quả trong đời sống cá nhân, xã hội và chính trị. Những ai để lòng mình ngoan ngoãn theo ý Chúa luôn cổ võ ích chung và tôn trọng mọi người.
Đây là thách đố lớn của thời đại, nhất là khi tiến bộ kỹ thuật có thể làm gia tăng bất công nếu bị lạm dụng. Ngay cả trí tuệ nhân tạo cũng chỉ phóng chiếu các sở thích của chúng ta và tăng tốc những tiến trình vốn do chính con người tạo ra. Vì thế, chúng ta cần cùng nhau thay đổi hướng đi của phát triển và hàn gắn những đứt gãy trong đại gia đình nhân loại.
Thưa quý vị, khi nói đến gia đình nhân loại, tôi lại nghĩ đến nhịp cầu nối giữa vận mệnh chung của chúng ta với trải nghiệm mỗi người. Gia đình là môi trường xã hội đầu tiên, nơi ta học rằng không có “người khác” thì không có “tôi”.
Tại Thổ Nhĩ Kỳ, gia đình giữ một vị trí rất quan trọng; và quý vị cũng có nhiều sáng kiến nhằm nâng đỡ vai trò này. Chính trong gia đình mà khả năng sống chung, tinh thần hướng đến thiện ích chung và sự nhạy cảm căn bản của đời sống xã hội được hình thành.
Dù vậy, mọi gia đình cũng có thể khép kín, hoặc tạo ra căng thẳng, hay kìm hãm sự phát triển của các thành viên. Nhưng cá nhân không tìm được hạnh phúc nơi văn hóa cá nhân chủ nghĩa, coi thường hôn nhân, hay từ chối mở lòng đón nhận sự sống. Nền kinh tế tiêu thụ khiến cô đơn trở thành một thứ “hàng hóa”, nhưng điều ấy chỉ làm tổn thương con người.
Chúng ta cần một văn hóa trân trọng các tương quan và sự nâng đỡ lẫn nhau, vì chỉ cùng nhau chúng ta mới trở thành chính mình cách sâu xa.
Đặc biệt, trong gia đình, giá trị của tình yêu vợ chồng và sự đóng góp của người phụ nữ được biểu lộ cách đặc biệt. Nhờ học vấn và sự tham gia vào đời sống xã hội, văn hóa, chính trị, phụ nữ đang đóng góp tích cực cho đất nước và ảnh hưởng tích cực của Thổ Nhĩ Kỳ trên trường quốc tế. Chúng ta cần trân trọng và nâng đỡ hơn nữa những sáng kiến giúp gia đình và hỗ trợ phụ nữ đóng góp theo ơn gọi của mình cho đời sống xã hội.
Thưa Ngài Tổng thống,
Ước gì Thổ Nhĩ Kỳ trở thành nguồn mạch ổn định và gắn kết giữa các dân tộc, phục vụ nền hòa bình công bằng và bền vững.
Các chuyến viếng thăm Thổ Nhĩ Kỳ của bốn vị Giáo hoàng trước – Phaolô VI (1967), Gioan Phaolô II (1979), Biển Đức XVI (2006) và Phanxicô (2014) – cho thấy Tòa Thánh không chỉ duy trì quan hệ tốt đẹp với Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ, mà còn mong muốn cộng tác với quốc gia này để xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn.
Dịp đặc biệt của chuyến tông du lần này – kỷ niệm 1700 năm Công đồng Nicêa – nói với chúng ta về sự gặp gỡ và đối thoại; cũng như việc tám Công đồng Chung đầu tiên của Giáo hội đều diễn ra trên mảnh đất nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ.
Hơn bao giờ hết, thế giới cần những con người biết cổ võ đối thoại và kiên trì thực hành đối thoại.
Sau hai cuộc thế chiến và sự ra đời của các tổ chức quốc tế lớn, ngày nay chúng ta lại đối diện một thời điểm đầy xung đột trên quy mô toàn cầu, được nuôi dưỡng bởi các chiến lược kinh tế và quân sự đặt sức mạnh lên hàng đầu. Như Đức Giáo hoàng Phanxicô từng nói, điều này tạo nên “một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba từng phần”.
Chúng ta không được đầu hàng thực tại ấy!
Vận mệnh nhân loại đang bị đe dọa. Năng lượng và nguồn lực bị cuốn vào các động lực phá hủy đang khiến chúng ta xao lãng các thách đố thực sự: hòa bình, chống đói nghèo, sức khỏe và giáo dục, bảo vệ môi trường.
Tòa Thánh, chỉ với sức mạnh tinh thần và luân lý, mong muốn cộng tác với mọi quốc gia thiện chí để thúc đẩy sự phát triển toàn diện của từng con người.
Vậy, xin hãy cùng nhau bước đi trong sự thật và tình bằng hữu, khiêm tốn tín thác vào sự trợ giúp của Thiên Chúa.
Xin chân thành cảm ơn.
Chưa có Đánh giá/Bình luận nào được đăng.
Hãy trở thành người đầu tiên đóng góp nội dung cho Bài viết này.
