Tại Nixêa một lần nữa, các Giáo Hội hiệp nhất trong một Kinh Tin Kính

Kathleen N. Hattrup –28/11/2025

Trong dịp kỷ niệm 1.700 năm biến cố trọng đại của Kitô giáo tại Công đồng Nixêa, các đấng kế vị những Giám mục năm xưa – cụ thể là Đức Giáo hoàng Lêô XIV và Đức Thượng phụ Bácthôlômêô I – đã cùng cất lên tiếng nói chung trong đức tin.

Trong Kinh Thánh, hạn hán thường được xem là dấu chỉ của sự bất thuận, là hậu quả của việc không tuân giữ luật Chúa. Con người xưa cũng như nay đều cảm nghiệm sâu xa sự tùy thuộc vào mưa và những mùa vụ do mưa mang lại. Vì thế, trận hạn hán khiến mực nước hồ Iznik ở Thổ Nhĩ Kỳ rút xuống chắc chắn không thể được xem là điều tích cực. Thế nhưng, vào buổi chiều lịch sử hôm nay, người ta có thể nói rằng, trong một vài giờ, chính hạn hán ấy lại trở thành một hồng ân từ Trên cao.

Đó là vì mực nước rút xuống trong những tháng và năm gần đây đã từ từ làm lộ ra tàn tích của một đại thánh đường – chỉ mới được phát hiện năm 2014 – nằm đúng tại địa điểm nơi hơn 300 Giám mục đã quy tụ vào năm 325, chỉ khoảng mười hai năm sau khi hoàng đế Constantinus chấm dứt bách hại các Kitô hữu.

Chính tại nơi này, các Giám mục tiên khởi đã soạn thảo bản tuyên xưng đức tin chung – tức Kinh Tin Kính Nixêa.

Qua bao thế kỷ, cùng một Kinh Tin Kính ấy đã được tuyên xưng tại Đông và Tây, tồn tại xuyên suốt cuộc ly giáo lớn chia tách Công giáo và Chính thống giáo, và thậm chí vẫn được gìn giữ trong nhiều cộng đoàn phát sinh sau cuộc Cải cách.

Và hôm nay, ngày 28 tháng Mười Một, đúng 1.700 năm sau biến cố quan trọng ấy, các đấng kế vị những Giám mục của Công đồng – Đức Giáo hoàng Lêô XIV và Đức Thượng phụ Bácthôlômêô – đã đứng trên một cây cầu gỗ bắc qua phần đất vốn nằm dưới lòng hồ Iznik, trước tàn tích của đại thánh đường vừa lộ diện, và cùng nhau đọc Kinh Tin Kính.

Ánh nắng phản chiếu trên mặt hồ phía sau, làn gió cuối tháng Mười Một khẽ lay động các phẩm phục thánh – tất cả làm tăng thêm vẻ trang nghiêm của khoảnh khắc thiêng liêng, khi tiếng nói của khoảng 30 đại diện từ các Giáo Hội thế kỷ đầu (Rôma, Constantinopolis, Alexandria, Antiôkia, Giêrusalem) và các phái đoàn đến từ những cộng đoàn sinh ra sau các cuộc ly tách (Anh giáo, Cựu Công giáo, Luther, Methodist, Baptist, Mennonite, Ngũ Tuần, Tin Lành, v.v.), những cộng đoàn vẫn nhìn nhận Công đồng Nixêa, cùng đồng thanh, trang trọng và hiệp nhất tuyên xưng những lời cổ kính ấy.

Cả Đức Thượng phụ Bácthôlômêô lẫn Đức Giáo hoàng Lêô XIV đều có bài huấn từ nói về nhu cầu tiếp tục kiên trì trên con đường hiệp nhất. Điệp khúc Kyrie eleison – Lạy Chúa, xin thương xót chúng con – được hát nhiều lần, một cụ thể hóa của sự hiệp thông, vì đây vẫn là lời nguyện trong Thánh lễ Công giáo ngày nay. Và bài Tin Mừng được công bố lấy từ trình thuật Tiệc Ly theo thánh Gioan, lời Chúa Giêsu thưa với Chúa Cha:

“Con không chỉ cầu nguyện cho những người này, nhưng còn cho những ai nhờ lời họ mà tin vào con, để tất cả nên một, như Cha ở trong con và con ở trong Cha để họ cũng ở trong chúng ta. Như vậy, thế gian sẽ tin rằng Cha đã sai con.” (Ga 17, 20-21)

https://aleteia.org/2025/11/28/at-nicaea-again-churches-unite-in-one-creed/